| Soru : İsa bir Cuma günü mü çarmıha gerilmişti? Eğer bir Cuma günü çarmıha gerildiyse ve bir Pazar günü ölümden dirildiyse mezarda nasıl üç gün geçirmiştir? Yanıt: Kutsal Kitap İsa’nın haftanın hangi gününde çarmıha gerildiğini kesin bir şekilde söylemez. Bu konuda en yaygın olan görüşler bu olayın bir Cuma ya da bir Çarşamba gününde gerçekleştiğinden yanadır. Ancak bazıları, hem Cuma ve hem de Çarşamba günüyle ilgili savunuların bir karışımını kullanarak İsa’nın Perşembe günü çarmıha gerildiğini iddia ederler.İsa, Matta 12:40’da, “Yunus, nasıl üç gün üç gece o koca balığın karnında kaldıysa, İnsanoğlu da üç gün üç gece yerin bağrında kalacaktır”demiştir. İsa’nın Cuma günü çarmıha gerildiğini savunanlar O’nun mezarda üç gün kaldığının söylenebilmesinin hâlâ geçerli olduğu bir yolun bulunduğunu söylerler. Birinci yüzyıldaki Yahudi düşünüşüne göre, bir günün bir kısmı da tam bir gün sayılıyordu. İsa, Cuma gününün bir kısmında, Cumartesi gününün bütününde ve Pazar günün bir kısmında mezarda olduğundan, mezarda üç gün kalmış sayılabilir.Cuma gününü destekleyen en büyük savunmalardan biri Markos 15:42’de yer alır, bu ayet İsa’nın “Şabat Günü’nden önceki gün” çarmıha gerildiğini bildirir. Eğer bu haftalık Şabat yani Cumartesi günü idiyse, o zaman bu O’nun Cuma günü çarmıha gerildiğini göstermektedir. Cuma günü konusunda bir başka destek de, İsa’nın üçüncü gün dirileceğini söyleyen Matta 16:21 ve Luka 9:22’da bulunur. Eğer İsa üçüncü gün dirilecekse o zaman mezarda tam olarak üç gün, üç gece kalması gerekmezdi. Ama bazı çeviriler bu ayetler için “üçüncü günde” sözünü kullandıkları halde, bütün çeviriler bu sözü kullanmaz ve “üçüncü günde” sözünün bu ayetleri tercüme etmenin en iyi yolu olduğu konusunda herkes görüş birliği içinde değildir. Ayrıca, Markos 8:31 İsa’nın üç gün “sonra” dirileceğini söyler.Perşembe günüyle ilgili görüş, Cuma günü görüşünü açar ve İsa’nın Cuma akşam üstü gömülmesinden Pazar sabahına kadar olan bu zaman diliminde fazlasıyla çok olay gerçekleştiğini bildirir. Bazıları arada yirmi kadar olay geçtiğini sayar. İsa’nın Perşembe günü çarmıha gerildiğini savunanlar, Cuma ile Pazar arasındaki tek tam gün Yahudi Şabatı olan Cumartesi olduğundan bunun özellikle bir sorun olduğuna işaret ederler. Daha fazla bir ya da iki gün olması bu sorunu ortadan kaldırır. İsa’nın Perşembe günü çarmıha gerildiğini söyleyenler şu şekilde bir mantık yürütebilirler: Bir arkadaşınızı Pazartesi akşamından beri görmediğinizi varsayalım. Onu bundan sonra Perşembe sabahı görüyorsunuz ve teknik olarak aradan sadece 60 saat (2.5 gün) geçtiği halde ona, “Seni üç gündür görmedim” diyorsunuz. Bu örnek, eğer İsa Perşembe günü çarmıha gerilmiş olsaydı, bunun nasıl üç gün sayılabileceğini gösterir.Çarşamba günüyle ilgili görüş, o haftada iki Şabat günü olduğunu bildirir. (İsa’nın çarmıha gerilişinin akşamında gerçekleşen [Markos 15:42; Luka 23:52-54]) Birincisinden sonra, kadınlar baharatlar satın aldılar; bu satın alma işlemini Şabat’tan sonra yaptıklarına dikkat edin (Markos 16:1). İsa’nın Çarşamba günü çarmıha gerildiği görüşü, bu “Şabat”ın Fısıh olduğunu savunur (bkz. Levililer 16:29-31, 23:24-32, 39, bu ayetler dini bayramların Şabat olarak anılan haftanın yedinci gününe rastlaması gerekmediğini gösterir). O haftanın ikinci Şabatı, normal haftalık Şabat’tı. Luka 23:56’da, birinci Şabat’tan sonra baharatlar alan kadınların gidip baharatları hazırladıklarına ve sonra da “Şabat’ta dinlendiklerine” dikkat edin (Luka 23:56). Bu savunu, o haftada iki Şabat günü olmadıkça kadınların baharatları Şabat’tan sonra satın alıp da Şabat’tan önce hazırlayamayacaklarını bildirir. İki Şabat görüşüne göre, eğer Mesih Perşembe günü çarmıha gerildiyse o zaman dini bir bayram olan Şabat (Fısıh), Perşembe günü güneş battığında başlamış ve Cuma günü, haftalık Şabat’ın ya da Cumartesi’nin başladığı, güneş batımında bitmişti. Baharatları birinci Şabat’tan (Fısıh’tan) sonra satın almaları, onları Cumartesi günü satın aldıkları ve Şabat gününe karşı gelmekte oldukları anlamına gelir.Bu yüzden, Çarşamba günü görüşüne göre, Kutsal Kitap’ın kadınlar ve baharatlar hakkındaki anlatımına karşı gelmeyen tek açıklama, Mesih’in Çarşamba günü çarmıha gerildiği olan Matta 12:40’ı harfi olarak anlamayı savunmaktadır. Dini bir bayram (Fısıh) olan Şabat, Perşembe günü gerçekleşmişti. Kadınlar baharatları (bundan sonra) Cuma günü satın almışlar ve geri dönüp aynı gün hazırlamışlardı. Bundan sonra haftalık Şabat olan Cumartesi gününde dinlenmişler ve baharatları Pazar günü erkenden mezara götürmüşlerdi. İsa, Yahudi takviminde Perşembe gününü başlatan Çarşamba günü güneş batarken gömülmüştü. Bir Yahudi takvimi kullanarak, Perşembe gecesi (birinci gece), Perşembe günü (birinci gün), Cuma gecesi (ikinci gece), Cuma günü (ikinci gün), Cumartesi gecesi (üçüncü gece), Cumartesi günü (üçüncü gün) şeklinde bir hesap yapılabilir. Bizler İsa’nın tam olarak ne zaman dirildiğini bilmiyoruz ama Pazar günü güneş doğmadan önce dirildiğini biliyoruz (Yuhanna 20:1, Mecdelli Meryem “ortalık daha karanlıkken” gelmişti), bu yüzden Yahudiler için haftanın birinci gününü başlatan Cumartesi akşamı güneş battıktan hemen sonra da dirilmiş olabilirdi.Çarşamba günüyle ilgili görüşün olası sorunu, Emmaus yolunda İsa’yla yürüyen öğrencilerin bunu O’nun dirilişiyle “aynı günde” yapmış olmalarıdır (Luka 24:13). İsa’nın kim olduğunu anlayamayan öğrenciler O’na İsa’nın çarmıha gerilişinden bahsetmişlerdi (24:21) ve “bu olaylar olalı üç gün oldu” demişlerdi (24:22). Çarşamba’dan Pazar gününe kadar dört gün vardır. Bunun olası bir açıklaması, Mesih’in gömüldüğü Çarşamba akşamından itibaren sayıyor olabilecekleridir. O zaman Çarşamba akşamı Yahudiler’in Perşembe gününün başlangıcıdır ve Perşembe’den Pazar’a kadar da üç gün sayılabilir.Daha genel düşünürsek, Mesih’in haftanın hangi günü çarmıha gerildiğini bilmek o kadar önemli değildir. Eğer önemli olsaydı, o zaman Tanrı’nın Sözü günü ve zaman çerçevesini açık bir şekilde bildirirdi. Önemli olan İsa’nın ölmüş olması ve ölümden fiziksel, bedenen dirilmesidir. Aynı şekilde önemli olan da ölme nedenidir: İsa bütün günahkârların hak ettiği cezayı almak için ölmüştür. Yuhanna 3:16 ve 3:36 O’na güvenmenin sonsuz yaşamla sonuçlanacağını bildirir! İsa ister Çarşamba, ister Perşembe, ister Cuma günü çarmıha gerilmiş olsun, bu gerçek aynı şekilde doğrudur. |